کشف نو باستان شناسان در مسجد جامع نوش آباد - بانو هما

باستان شناسان احتمال دادند بنا یا بناهای پیشاسلجوقی زیر مسجد جامع نوش آباد وجود داشته باشد؛ بعلاوه دو قطعه سفال نوشته (استراکا) در مسجد جامع نوش آباد کشف شد.

رضا نوری شادمهانی، سرپرست هیئت برآورد باستان شناختی در مسجد جامع نوش آباد در شهرستان آران و بیدگل، با اشاره به کشف دو قطعه سفال نوشته (استراکا) در گمانه سه مسجد جامع نوش آباد توضیح داد:

سفال نوشته ها عمدتا از محوطه های ساسانی و اشکانی به دست می آیند و کشف این دو قطعه سفال نوشته در این مکان بسیار حائز اهمیت است که امیدواریم به زودی با همکاری کتیبه خوان ها، مضمون این سفال نوشته ها را رمزگشایی کنیم.

سرپرست هیئت برآورد باستان شناختی در مسجد جامع نوش آباد در شهرستان آران و بیدگل، با اعلام این خبر گفت:

با استناد به کتاب تاریخ قم که حسن بن محمد قمی آن را در سده چهارم هجری قمری نوشته، شهر نوش آباد را یکی از اکاسره (خسروهای) ساسانی ساخته، ضمن آنکه ابن رسته در کتاب خود الاعلاق النفیسه از نوش آباد به عنوان یکی از منزلگاه های میان ری و اصفهان در سده سوم هجری قمری نام برده، اما کهن ترین بنای نوش آباد مسجد جامع این شهر است که به دوره سلجوقی تعلق دارد.

او با بیان اینکه با این توصیف، آگاهی ما در مورد سده های نخست اسلامی این شهر بسیار اندک است توضیح داد:

بدین منظور برای آگاهی از تاریخ مسجد جامع، روند شکل گیری و توسعه تاریخی آن و تاسیس تاریخ استقرار در این شهر، پیشنهاد برآورد باستان شناختی در کف ایوان شمالی، کف رواق غربی و جوار مناره سلجوقی از طرف نگارنده ارائه شد که پس از موافقت پژوهشکده باستان شناسی و صدور مجوز به وسیله پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، عملیات برآورد شروع شد.

این باستان شناس اضافه کرد:

خوشبختانه پس از ایجاد و حفر گمانه ها در مکان های پیشگفته، به آثار درخورتوجهی که عبارت اند از کشف دیوار چینه ای و آجری در عمق 190- در گمانه یک، پدیدار شدن جرز خشتی، تنور و دیوار اندود شده با گچ در عمق 95- گمانه سه و به دست آمدن چاه تاریخی در گمانه دو، دست یافتیم.

سرپرست هیئت باستان شناسی با اشاره به اینکه وجود این بقایای معماری و شواهد باستان شناختی چون قطعات سفال، شیشه و فلز حاکی از این است که در زیر مسجد کنونی بنا یا بناهای پیشاسلجوقی وجود دارند اظهارکرد:

از جمله قطعه سفال ها که برای گاه نگاری این مسجد بسیار ارزشمند هستند می توان به قطعات سفال از نوع اسگرافیاتو (متعلق به قرن چهارم)، قطعات سفال متعلق به سده های نخست اسلامی، دو قطعه سفال نوشته (استراکا) و یک قطعه سفال ساسانی اشاره نمود.

نوری شادمهانی با اشاره به این نکته که سفال نوشته ها عمدتا از محوطه های ساسانی و اشکانی به دست می آیند و کشف این دو قطعه سفال نوشته در گمانه سه مسجد جامع نوش آباد بسیار حائز اهمیت است ابراز امیدواری کرد:

به زودی با کمک دوستان کتیبه خوان بتوانیم مضمون این سفال نوشته ها را رمزگشایی کنیم.

او در خاتمه گفت:

پس از به خاتمه رسیدن عملیات میدانی برآورد هیئت کاوش، مستندنگاری یافته، ترسیم فنی بقایای معماری، تحلیل و تفسیر شواهد باستان شناختی و در نهایت تدوین گزارش را شروع خواهد نمود.