این زن زیبای مرموز در عکس های قاجاری کیست؟ - بانو هما

به گزارش فرادید؛ نزدیکی سوروگین به دربار قاجار باعث شد که او بتواند تصاویر جالب توجهی را از شخصیت ها و رویداد های دوران ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه ثبت کند. اما علاوه بر این، او به عکاسی از اقوام مختلف ایرانی، مردم کوچه و بازار و رسم و رسومات ایرانی ها نیز علاقه و توجه زیادی داشت.

عکس های سوروگین در حال حاضر در آرشیو های خصوصی و عمومی مختلف در سراسر جهان پراکنده هستند و در این بین به سختی می توان عکس های متعددی از یک شخصیت خاص را پیدا کرد؛ مگر این که آن شخص بسیار معروف و شناخته شده بوده باشد، مثل خود ناصرالدین شاه یا برخی از اطرافیانش.

اما در این میان یک نفر هست که با وجود ناشناخته بودنش، در آرشیو های مختلف عکس های سوروگین می توان عکس های متعددی از او را یافت. این شخصیت ناشناخته یک زن است که اتفاقا در قیاس با چهره و آرایش معمول زنان قاجاری، سیمایی نسبتا متفاوت و زیبا دارد.

سوروگین از این زن در حالات مختلفی عکاسی نموده است: عکس پرتره، عکس های دو نفره و چند نفره و عکس هایی که او را در حال کشیدن قلیان یا پوشیدن لباس نشان می دهند. ما نمی دانیم این زن کیست، اما پیداست که سوروگین توجه ویژه ای به او داشته است؛ علت این توجه را هم نمی دانیم، اما شاید جاذبۀ چهرۀ این زن سوروگین را به عکاسی از او ترغیب نموده باشد.

حال و هوا و فضای عکس ها نشان می دهد که این زن باید از طبقۀ میانه به بالا یا حتی از اعیان بوده باشد؛ اما نشانه ای که بتوانیم جایگاه دقیق او یا هویتش را حدس بزنیم در عکس ها وجود ندارد. در خصوص هیچکدام از عکس ها هم شرحاتی که بتواند اطلاعاتی دربارۀ او در اختیار ما بگذارد وجود ندارد.

در بیشتر آرشیو ها صرفا عنوان یک زن یا چند زن در شرح عکس هایی که این شخص در آن ها حضور دارد نوشته شده است. اما یکی از آرشیو هایی که دو سه عکس باکیفیت از این شخصیت را در خودش دارد، مجموعۀ عکس ها را مربوط به حرمسرای ناصرالدین شاه معرفی نموده است.

(نفر اول از سمت چپ)

بعید نیست که این زن از اهالی دربار بوده باشد، اما این امکان هم هست که این آرشیو فقط به خاطر شباهت این عکس ها به عکس های مربوط به حرمسرا این عنوان کلی را به آن ها داده باشد. ضمن اینکه نوع عکس های پرتره ای که از این زن گرفته شده تا حدی متفاوت با عکس های معمول زنان درباری به نظر می رسد.

(نفر سوم از سمت چپ، با ژست قلم و دفتر)

همسران ناصرالدین شاه معمولا در عکس های تک نفره سیمایی جدی تر دارند و مستقیما به دوربین نگاه می نمایند. اما این زن در عکس های تک نفره و حتی دست جمعی اش ژست هایی نسبا هنری گرفته است. این حالت می تواند این گمان را تقویت کند که سوروگین این زن را به عنوان یک مدل از یک خانوادۀ اشرافی انتخاب نموده است.

در هر حال واقعیت هر چه که باشد، چهرۀ این زن در دل عکس های آنتوان سوروگین به ابدیت پیوند خورده و ماندگار شده است، بدون آنکه هویتش برای ما آشکار شده باشد.